مقدمه: «ارزیابی» عملکرد مبنای بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌هاست که می‌تواند به موفقیت سازمان منجر شود و «کارآیی» معیار بسیار مناسبی برای ارزیابی عملکرد شرکت‌ها و سازمان‌ها به‌شمار می‌رود. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی عملکرد نمایندگی‌ها و دفاتر پیشخوان طرف قرارداد سازمان بیمه سلامت از طریق سنجش کارآیی با استفاده از تکنیک روش تحلیل پوششی داده‌هاست.
روش بررسی: در این مطالعه داده‌های نمایندگی‌ها و شعب پیشخوان دولت طرف قرارداد سازمان بیمه سلامت ایران در استان ایلام در سه ماهه دوم سال ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از مدل غیرشعاعی تحلیل پوششی داده‌ها استفاده شد که در آن شاخص های ارزیابی با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی و با به‌کارگیری نرم‌افزار Smart PLS انتخاب شده است. برای تعیین کارآیی از مدل SBM و در نهایت برای رتبه بندی واحدهای کارآمد نیز از روش Super-SBM استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که از بین واحدهای مورد بررسی، در دوره ارزیابی، ۴ واحد دارای عملکرد کارآمد و ۱۲ واحد ناکارآمد عمل کرده‌اند. در ضمن از بین واحدهای کارآمد، واحدی که دارای بهترین عملکرد بود مشخص شد و از بین واحدهای ناکارآمد نیز واحدی که بدترین عملکرد را داشت تعیین شد.
نتیجه‌گیری: در دوره ارزیابی، تعداد واحدهای ناکارآمد در مقابل واحدهای کارآمد بیشتر بود. به همین دلیل توصیه می‌شود کارآیی و بهره‌وری نمایندگی‌ها و شعبه‌های دفاتر پیشخوان طرف قرارداد بیمه سلامت در شهرهای مختلف ایران، به‌ویژه مراکز استان، به صورت سالانه ارزیابی شود تا با ارائه راهکارهای کاربردی، بتوان وضعیت نمایندگی‌ها و دفاتر را رونق بخشید. همچنین لازم است نسبت به انتظاراتی که از آنها وجود دارد آگاهی کامل پیدا کنند و نسبت به ارباب رجوع خود پاسخگویی مطلوب‌تری داشته باشند.
