امین فغفوری آذر، فاطمه باکوئی، محمدحسین مهدوی عادلی، رضا رادفر، محمدعلی افشارکاظمی،
دوره ۴، شماره ۲ - ( ۵-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: همه گیری کووید-۱۹ مخاطرات بی سابقه ای برای نظام سلامت به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه و رفاه اجتماعی در سراسر جهان و ایران پدیدار ساخته و در ۲۰ماه اخیر، دنیا شاهد پارادایم های نوین زیست بشر، ازجمله الزام رعایت فاصلۀ اجتماعی برای مقابله با این بیماری جان گیر و عالمگیر بوده است. این پژوهش با هدف تعیین عوامل مؤثر بر تولید و انباشت سرمایۀ اجتماعی و آثار آن بر روند رعایت فاصلۀ اجتماعی به عنوان یکی از سیاست های غیردارویی برای مقابله با شیوع کووید-۱۹، در راستای تحقیقات سایر کشورها و پرکردن شکاف موجود در تحقیقات ایران انجام شد.
روش بررسی: استخراج، کمّی سازی و تعیین معادلات متغیرها و تعیین مرز سیستم در روند تولید و انباشت سرمایۀ اجتماعی در این پژوهش با جمع بندی دیدگاههای نظریهپردازان، نظر خبرگان با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته و تلفیق آن با روش دلفی فازی انجام شد. مدل سازی و تحلیل داده ها نیز با رویکرد سیستمی و متدولوژی پویاییشناسی سیستم ها و استفاده از نرم افزار ونسیم به انجام رسید.
یافته ها: پس از شبیه سازی مدل و انجام آزمون هایی برای تأیید اعتبار آن، مشخص شد بین سرمایۀ اجتماعی و روند رعایت فاصلۀ اجتماعی به عنوان یکی از سیاست های غیردارویی نظام سلامت برای کنترل همه گیری کووید-۱۹، رابطۀ علّی و مثبتی وجود دارد. با انجام آزمون هایی برای ساختار مدل، رفتار سیستم و تحلیل حساسیت سیاست ها، سناریوهای خوش بینانه، بدبینانه و واقع بینانه براساس ۸سیاست منتخب، سیاست بهینه برای انجام اصلاحات و تغییرات بلندمدت انتخاب و پیشنهاد شد.
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه ضمن تبیین برخی از زوایای ناشناخته رفتار مردم و آثار سرمایۀ اجتماعی بر رعایت فاصلۀ اجتماعی برای کنترل همه گیری کووید-۱۹، راهبردهایی در اختیار سیاستگذاران عرصۀ سلامت قرار می دهد که درصورت اجرایی شدن آنها، شاهد جلب بیش از پیش اعتماد عمومی به عنوان اصلی ترین عامل بازتولید و انباشت سرمایۀ اجتماعی و همراهی مردم برای رعایت بیشتر فاصلۀ اجتماعی با هدف گذار از وضعیت نامطلوب کنونی به شرایطی بهتر و کاهش هزینه های نظام سلامت خواهیم بود.
